HISTORIA IZBY PAMIĘCI NARODOWEJ W KAŹMIERZU

Początki

Izba Pamięci Narodowej została uroczyście otwarta w Szkole Podstawowej im. Marii Dąbrowskiej w Kaźmierzu w 1971 r. Inicjatorem jej powstania był ówczesny zarząd Związku Bojowników o Wolność i Demokrację – koło w Kaźmierzu, w skład którego wchodzili: major rezerwy Franciszek Jaskuła, porucznik Franciszek Przybylski, pan Jan Gąska i pan Jan Michalik.

Kontynuatorką ich działań oraz wieloletnią opiekunką Izby, mieszczącej się w sali lekcyjnej nr 103 w budynku tzw. „Tysiąclatki”, była pani Urszula Kowzan, nauczycielka historii w kaźmierskiej szkole. Pani Urszula Kowzan zbierała kolejne eksponaty i archiwizowała pamiątki, tj.: dokumenty, odznaczenia, elementy umundurowania oraz uzbrojenia mieszkańców Gminy Kaźmierz, walczących zarówno w Powstaniu Wielkopolskim, jak i w II wojnie światowej.

Umieszczenie wystawy w Pałacu, ul. Nowowiejska 15

W lipcu 2020 r. zbiory kaźmierskiej Izby Pamięci Narodowej z budynku Szkoły Podstawowej, zostały przeniesione na pierwsze piętro
wyremontowanego pałacu przy ul. Nowowiejskiej 15, gdzie obecnie mieści się Biblioteka Publiczna i Centrum Kultury w Kaźmierzu.

Z uwagi na panującą w 2020 r. pandemię COVID-19, otwarciu kaźmierskiej Izby Pamięci Narodowej w nowym miejscu nie towarzyszyła uroczystość z udziałem lokalnej społeczności.

Zagospodarowaniem pomieszczenia i organizacją stałej wystawy o losach kaźmierskiej ziemi, zajęły się, wyznaczone przez panią dyrektor Szkoły Podstawowej w Kaźmierzu, Sylwię Zagórską: nauczycielka historii i WOS-u, pani Magdalena Łyskanowska,
nauczycielka plastyki i biologii, pani Katarzyna Subsar, jak również pomoc nauczyciela – pani Julia Lisiak.

Zbiory

Wśród eksponatów znajduje się XIX-wieczna mapa Kaźmierza z okresu zaborów, przekazana przez miejscową bibliotekę publiczną,
a także mapa, którą mjr Franciszek Jaskuła posługiwał się podczas walk o Berlin w 1945 r.

Na ekspozycję składa się pięć dużych gablot, a także antyramy.

Część wystawy – tematycznie poświęcona wojennej zawierusze – została podzielona na trzy okresy:
walkę obronną we wrześniu 1939 r., okupację niemiecką, a także walkę zbrojną prowadzoną w latach 1942 – 1945.

Drugą część tworzą pamiątki związane z Powstaniem Wielkopolskim. Oprócz tego, w pomieszczeniu Izby, znajduje się szafa zawierająca 74 teczki z biogramami, dokumentami i zdjęciami powstańców oraz żołnierzy z terenu Gminy Kaźmierz, opracowane przez panią Urszulę Kowzan.

Wystawy towarzyszące

Oprócz zbiorów pochodzących ze szkolnej Izby Pamięci Narodowej w kaźmierskim pałacu znajdują się pamiątki zgromadzone przez pana Waldemara Magielskiego, prezesa Wielkopolskiej Grupy Miłośników Historii „Wiarus”. Są wśród nich: wystawa modeli pojazdów i samolotów oraz militariów (umieszczona na poddaszu pałacu): mundury, hełmy oraz repliki broni.

Opracowanie tekstu: dr Sylwia Zagórska

ZWIEDZANIE

Zwiedzanie dostępne w umówionym terminie
Zainteresowanych zwiedzaniem Izby Pamięci Narodowej prosimy o kontakt telefoniczny lub w bibliotece.

Zwiedzanie z przewodnikiem
Dorosłych i dzieci, oprowadza pani dyrektor BPiCK w Kaźmierzu, Bogumiła Magdziarek, która z wykształcenia jest historykiem.

Kontakt

Wszelkie dodatkowe informacje uzyskają Państwo osobiście lub telefonicznie w godz. od 9.00 do 15.00
tel. 61 29 18 072 lub 538 321 697
e-mail biblioteka@kazmierz.pl